Katedra Rewitalizacji Dróg Wodnych
Zajęcia terenowe na Brdyujściu

Zajęcia terenowe na Brdyujściu

Studenci III roku RDW odbyli praktyczne zajęcia na stopniu wodnym Brdyujście. Celem zajęć było zapoznanie się z infrastrukturą hydrotechniczną w odniesieniu do dróg wodnych w Polsce oraz porównanie obiektów i zagospodarowania terenu. Po instruktażu odnośnie zachowania bezpieczeństwa na tego typu obiektach, wybraliśmy się na wycieczkę po terenie nadzorowanym przez RZGW w Gdańsku. Zajęcia zaczęliśmy od miejsca ujścia „starej Brdy” czyli jazu walcowego, gdzie omówiona została budowa i funkcjonowanie tej budowli.

 

JAZ WALCOWY

Pierwsze prace nad kanalizacją odcinka Brdy w obrębie Bydgoszczy przeprowadzono w latach 1877-1879. W tym okresie wybudowano śluzę Brdyujście i dwa jazy iglicowe w Czersku Polskim o niewielkim piętrzeniu. Kolejnym stopniem na rzece był stopień Kapuściska zlokalizowany na szóstym kilometrze Brdy. W czasie modernizacji wodnego węzła bydgoskiego w latach 1904-1907, stopień ten zlikwidowano zwiększając piętrzenie w Brdyujściu. Główną przyczyną modernizacji stopnia wodnego i budowy jazu walcowego była konieczność poszerzenia Portu Drzewnego w Bydgoszczy, w obliczu wzrastającego transportu drewna z Królestwa Kongresowego i Małopolski do Cesarstwa Niemieckiego drogą wodną Wisła-Odra. Po budowie jazu, w 1906 r. przez Brdyujście przetransportowano 5 mln m³ drewna, co stanowiło ⅓ importu drewna całej Rzeszy Niemieckiej. Funkcja jazu. Zadaniem jazu jest przepuszczanie wód rzeki Brdy spiętrzonych dla potrzeb żeglugi na odcinku Czersko Polskie – hydrowęzeł Bydgoszcz przy ograniczeniu do minimum wahań zwierciadła wody na Brdzie. Piętrzenie na jazie (średnio 3,76 m) gwarantuje żeglowność na Brdzie na odcinku Śluza Miejska w Bydgoszczy–Śluza Czersko Polskie, niezakłóconą pracę ujęć wodnych, wylotów kanalizacji deszczowych oraz stabilizację wód gruntowych i odwodnienie terenów przyległych do rzeki. Od 1997 r. jaz jest wspomagany przez sąsiednią elektownię wodną „Mewat”, która przejmuje w normalnych warunkach przepływ rzeki.

Kolejnymi obiektami na których, odbyły się zajęcia to stopień wodny Czersko Polskie i zabytkowa śluza Brdyujście.

STOPIEŃ PIĘTRZĄCY - CZERSKO POLSKIE.

Śluza Brdyujście, została oddano do użytku w 1879 r. podczas kanalizacji odcinka Brdy w obrębie Bydgoszczy. Do niedawna śluza nr. 1 Brdyujście wraz z jazem walcowym w Czersku Polskim oraz wiążącymi te budowle obwałowaniami, stanowią stopień piętrzący podpierający najniższe stanowisko rzeki Brdy skanalizowanej. Wymiary śluzy: długość - 60m, szerokość 18m, szerokość wrót - 9,60m. Wrota dolne położone z lewej strony komory śluzy, wrota górne z prawej strony komory. Jednak parametry techniczne ponad 100 letniej śluzy od dawna nie odpowiadają współczesnym potrzebom żeglugowym, a znaczne wyeksploatowanie techniczne powoduje ogromne trudności w utrzymaniu ruchu żeglugowego np.(Jednostki Żeglugi Bydgoskiej na Wisłę po kruszywo). Z uwagi na to, że śluza Brdyujście ulega sufozji, w wyniku której jedna ze ścian komory odchyla się od pionu, w 1986 roku rozpoczęto budowę nowej śluzy o nazwie Czersko Polskie. Oddano ją do użytku 19 listopada 1999r. Natomiast śluza Brdyujście zostaje dla żeglugi zamknięta.

Zajęcia terenowe dały studentom możliwość, bezpośredniego poznania obiektów wodnych, które w naszej okolicy spełniały i spełniają tak ważną rolę w infrastrukturze żeglugi śródlądowej.